Diepenbeek: Genk-Zuid: Onderzoek urine en bloed van jongeren (26 juni 2016)
In opdracht van de stad Genk, gemeente Diepenbeek, het Vlaams agentschap Zorg en Gezondheid en het departement LNE, de provincie Limburg en de Vereniging Industriëlen Genk is dit jaar een nieuwe humane biomonitoringscampagne gestart. Jongeren die geboren zijn in 2001 of 2002 en woonachtig zijn in de omgeving van Genk-Zuid kunnen deelnemen aan het onderzoek. In de loop van 2016 wordt aan de deelnemende jongeren een bloed- en urinestaal gevraagd en wordt ook gevraagd naar hun gewoonten en gezondheid. Het onderzoek heeft alles te maken met de aanwezigheid van zware metalen in de omgevingslucht. Dit risico is het hoogst in de nabijgelegen woonzones ten noordoosten van de industriezone Genk-Zuid.
Op donderdag 23 juni vond de stuurgroep leefmilieukwaliteit Genk-Zuid plaats waarin de betrokken gemeenten, provincie Limburg, Vlaamse overheidsdiensten en het lokale bedrijfsleven zetelen. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) stelde de nieuwe meetresultaten voor. In 2015 lag het gemiddelde voor nikkel (21 ng/m³) op één meetplaats boven de Europese streefwaarde van 20 ng/m³. De eerste maanden van 2016 zien we terug een stijging, onder andere te wijten aan een hogere productie en veel zuidwestenwind.
Het gemiddelde van kwik in 2015 (6,7 ng/m³) lag ver onder de advieswaarde (1000 ng/m³) gedefinieerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO). De gemiddelde concentratie in Genk is verhoogd ten opzichte van deze in de achtergrondlocatie in Vlaanderen. Sinds de start van de metingen in 2009 stijgt het jaargemiddelde.
De VMM voert dioxine- en PCB-depositiemetingen uit in de Swinnenweyerweg (industriezone) en in de dichtstbijzijnde woonzone, met name in het meest zuidelijke deel van Langerlo in de Loskaaistraat. De maandgemiddelden van 2015 en 2016 en het jaargemiddelde van 2015 lagen in de woonzone onder de drempelwaarden. De verontreiniging is het hoogst in de industriezone zelf, bij een schrootbedrijf. Aangezien er op deze locatie geen link met de voedselketen is, gebeurt er op deze locatie geen toetsing aan de drempelwaarden.
Vanaf 2009 meet de VMM de concentraties aan vluchtige organische stoffen zoals tolueen in de Mondeolaan. Er werden kortstondige pieken van tolueen gemeten, zonder overschrijding van de WGO-advieswaarde. Daarnaast meet de VMM stikstofdioxide en zwaveldioxide ter hoogte van de Mondeolaan. Op deze meetplaats werden alle milieukwaliteitsnormen voor stikstofdioxide en zwaveldioxide gerespecteerd sinds de start van de metingen.
De VMM meet fijn stof (PM10 en PM2,5) in Diepenbeek. Ook voor fijn stof voldeden alle gemeten concentraties aan de Europese grenswaarden. De WGO-advieswaarden voor PM10 en PM2,5 werden overschreden. Dit was vergelijkbaar met de rest van Vlaanderen. De VMM meet polycyclische aromatische koolwaterstoffen in fijn stof (PM10) in de Bethaniëstraat. Op deze meetplaats ligt het voorlopige jaargemiddelde voor benzo(a)pyreen in 2015 (op basis van de cijfers tot oktober) ruim onder de Europese streefwaarde.
Er blijft een verhoogd risico op gezondheidseffecten bestaan door de aanwezigheid van zware metalen in de omgevingslucht. Dit risico is het hoogst in de nabijgelegen woonzones ten noordoosten van de industriezone Genk-Zuid. De longen zijn het meest gevoelig voor blootstelling aan deze zware metalen: levenslange blootstelling aan de gemeten concentraties houdt een extra risico op longkanker in. Vooral de concentraties chroom en in iets mindere mate nikkel zijn gezondheidskundig niet verwaarloosbaar. Verdere inspanningen om de emissies te doen dalen, zeker voor zeswaardig chroom en nikkel, blijven vanuit gezondheidskundig standpunt wenselijk. Door het toepassen van enkele eenvoudige preventietips kunnen de risico's aanzienlijk verlagen.
Mede ingegeven door de bijzondere voorwaarden opgenomen in de milieuvergunning van Aperam onderzoekt het bedrijf bijkomende technische maatregelen om een daling van de chroom- en nikkelconcentraties te realiseren. Vanuit het departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) werden in 2015 een aantal initiatieven opgezet. De campagne "Gezond uit eigen grond" loopt ook in 2016 verder. Ook het onderzoek naar de verhoogde blootstelling aan PAK's loopt nog.
