Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Ben Weyts heeft de mergelgroeve Grote Berg in Riemst officieel bekroond met een schildje beschermd erfgoed. Samen met burgemeester Mark Vos daalde de minister ook af in het ondergrondse gangencomplex, dat nu erkend is als monument en cultuurhistorisch landschap. Ook de buurtbewoners kregen uitzonderlijk nog eens de kans om de site te bezoeken.

De mergelgroeve is tot 12 meter diep, strekt zich uit over wel 40 hectare en heeft een rijke geschiedenis: al sinds de 15de eeuw wordt hier mergel gewonnen, die gebruikt werd voor de bouw van boerderijen, kloosters, kerken en kathedralen in de wijde omgeving. Maar de groeve werd ook gebruikt voor de champignonkweek en als schuiloord bij oorlogsgevaar.

"In deze mergelgroeve kan je het verhaal van Vlaanderen op een unieke manier ontdekken", zegt Weyts. "Dit indrukwekkend erfgoed maakt ons Fier op dat van Hier."

Het Limburgse Riemst staat bekend om zijn mergelgroeven, die al sinds de 15de eeuw ontgonnen worden. In de Grote Berg is dat eeuwenoude erfgoed uitzonderlijk goed bewaard gebleven. De groeve is tussen de 3 en 12 meter diep en liefst 40 hectare groot. Hier braken blokbrekers kalksteen uit, waarmee boerderijen, kloosters, kerken en kathedralen in de wijde omgeving gebouwd werden. Ook een mooi stukje Maastricht werd mogelijk dankzij deze mergelgroeve. Maar de Grote Berg werd ook lang gebruikt voor massale champignonkweek. Tijdens beide Wereldoorlogen was het ook een toevluchtsoord voor burgers op de vlucht. Op de ondergrondse muren en plafonds vind je vandaag nog altijd honderden teksten en afbeeldingen uit zowel de ontginningsperiode als latere tijden, die een fascinerende inkijk geven in het leven van de mensen in Riemst en de wijdere omgeving door de eeuwen heen. De groeve is uniek omdat ze een geheel vormt van verschillende stelsels, die via meerdere toegangen en door verschillende eigenaars zijn ontgonnen.

Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Ben Weyts heeft nu de mergelgroeve Grote Berg in Riemst officieel ingehuldigd als beschermd monument en cultuurhistorisch landschap. Er werd een schildje met beschermd erfgoed bevestigd aan de ingang. Samen met burgemeester Mark Vos daalde de minister ook af in de groeve om de ondergrondse erfgoedschatten van Limburg te verkennen. Tot april was de groeve nog ontoegankelijk omdat ze dienstdeed als overwinteringsplek voor duizenden vleermuizen van wel 11 verschillende soorten. Voor de meervleermuis is dit zelfs de belangrijkste winterverblijfplaats.

"Fier op dat van Hier. En dus zeker ook op deze historische mergelgroeve, die in Vlaanderen haar gelijke niet kent", zegt minister Ben Weyts. "Deze site vertelt een bijzonder hoofdstuk van het verhaal van Vlaanderen. We krijgen een inkijk in hoe mensen hier eeuwen geleden leefden en de groeve gebruikten. De impact is ook bovengronds zichtbaar, waar de groeven het landschap mee gevormd hebben zoals we het vandaag kennen. Dit is niet zomaar bijzonder erfgoed, maar een verhaal dat we met fierheid moeten blijven vertellen."

"De mergelgroeven in Riemst zijn uniek in Vlaanderen", zegt Mark Vos, burgemeester van Riemst. "We zijn dan ook trots dat zowel het bijzondere landschap als de ondergrondse groeve van de Grote Berg nu officieel beschermd zijn. Dankzij de bescherming kunnen we als gemeentebestuur, samen met het agentschap Onroerend Erfgoed, werk maken van een duurzaam en toekomstgericht beheer. We willen dit bijzondere erfgoed bewaren omwille van de historische waarde, het beschermde Natura2000-gebied vanwege de overwinterende vleermuizen, en om het veilig te houden voor de generaties na ons."

"De erkenning als beschermd onroerend erfgoed is een belangrijke stap in het bewaren van ons verleden", zegt Ludwig Stevens, schepen van erfgoed in Riemst. "Sinds de late middeleeuwen hebben jaren van ambacht hun stempel gedrukt op de geschiedenis van Riemst. Deze ondergrondse ontginning van mergelstenen laat zowel onder- als bovengronds haar sporen en verhalen na. We willen dat erfgoed dan ook met zorg behouden en beschermen voor de toekomst."