In de ochtend van woensdag 30 april 2014 werd het Openluchtmuseum van Bokrijk opgeschrikt door een brand. Ondanks het snelle optreden van de domeinpolitie van Bokrijk en de brandweerkorpsen van Hasselt en Genk werd het geklasseerde woonhuis met schuur uit Houthalen-Kwalaak volledig in de as gelegd. Onderzoek van de brandweer wees uit dat het om een accidentele brand ging waarin kwaad opzet werd uitgesloten. De exacte oorzaak van de brand zal helaas nooit gekend zijn.

“Met deze brand verloor Bokrijk één van haar 119 historische gebouwen en monumenten, een mooi en waardevol stuk historisch erfgoed”, zegt Igor Philtjens, gedeputeerde van Toerisme, Cultuur en Erfgoed en voorzitter van vzw Het Domein Bokrijk. “Eén jaar later grijpen we deze gebeurtenis aan om een nieuwe bestemming voor de site uit te werken. We doen dit na een intens overlegtraject met onder meer de familie, de gemeente Houthalen-Helchteren, diverse erfgoedorganisaties en de eigen medewerkers van Bokrijk. Een reconstructie van het woonhuis komt er niet. Wel een sobere, eigentijdse en horizontale invulling die het verhaal van de hoeve en haar bewoners én van de noodlottige brand zal brengen.”

In het najaar van 2014 startte vzw Het Domein Bokrijk met een overlegtraject over de toekomst van de brandsite.

"Uiteindelijk is de keuze gevallen op een sobere, horizontale invulling van de site, passend binnen de context van het erf, het overgebleven bakhuis en de architectuur in museumdeel Kempen. Een nieuwe constructie zou immers nooit de originele hoeve kunnen evenaren of vervangen. Bovendien past een replica niet binnen de museale visie van Bokrijk. Alle gebouwen zijn immers authentiek en een replica bouwen zou leiden tot een devaluatie van het Openluchtmuseum. Een heropbouw strookt ook met de huidige kijk op monumentenzorg. Het Openluchtmuseum gaat mee in deze opvatting en maakt hedendaagse keuzes, net zoals dat bijna 60 jaar geleden bij de inplanting en oprichting van het Openluchtmuseum gebeurde."

Concreet zal er in juni 2015 een ontwerper worden aangesteld voor dit project. Bokrijk verwacht dat de realisatie voltooid is in de loop van 2016. De hoeve blijft deel uitmaken van het historisch erfgoed in het Openluchtmuseum en staat op alle plannen vermeld.

"Want ze mag er dan wel niet meer zijn in fysieke vorm, de herinneringen en verhalen blijven bestaan."

In enkele minuten tijd kan het vuur onbeheersbaar worden met soms zware verliezen tot gevolg. "Waakzaamheid is dus geboden én een goede brandverzekering onmisbaar. In Bokrijk wordt veel aandacht geschonken aan (brand)veiligheid gezien de aard van het erfgoed dat in het Openluchtmuseum te vinden is. Alle gebouwen zijn uiteraard verzekerd tegen brand. En Bokrijk werkt nauw samen met de stedelijke brandweer tijdens de voorbereiding van evenementen en bij opleidingen voor het personeel rond brandpreventie. In droge periodes houdt de domeinpolitie extra toezicht om ontstaan van bosbranden tegen te gaan."