Als gevolg van het wijzigende klimaat ondervindt nv De Scheepvaart tijdens droge periodes steeds vaker moeilijkheden om het waterpeil op het Albertkanaal te garanderen. Het Albertkanaal wordt gevoed met Maaswater en bij langdurige droogte levert de rivier onvoldoende water. Om de bedrijfszekerheid van de binnenvaart te blijven garanderen werd daarom besloten om pompinstallaties te bouwen op de zes sluizencomplexen van het Albertkanaal. Het sluizencomplex van Ham kwam als eerste aan de beurt omdat het waterverbruik hier het grootst is.

In periodes van watertekort zullen deze installaties het water van onder aan de sluis terugpompen naar de bovenkant van de sluis, zodat dezelfde hoeveelheid water opnieuw kan worden gebruikt om schepen door de sluis te laten varen.

In periodes dat er voldoende water beschikbaar is, zullen deze installaties worden gebruikt om groene stroom te produceren uit waterkracht. Elke installatie zal stroom voor ongeveer 1.000 gezinnen kunnen leveren.

De installatie op de sluis van Ham bestaat uit vier enorme vijzels die elk in een vijzelgoot geplaatst worden (drie in een open vijzelgoot, één in een gesloten vijzelgoot). Elke combinatie vijzel en vijzelgoot weegt 85 ton.

De kostprijs per installatie bedraagt ongeveer 7 miljoen euro. Europa ondersteunt dit project met een toelage van 1,5 miljoen euro uit het Amice-project dat initiatieven ondersteunt in het kader van klimaatveranderingen.

Tegen het begin van volgend jaar wordt de installatie in Ham in gebruik genomen. Eerder dit jaar zijn ook gelijkaardige werken in Olen gestart. Later komen de sluizen van Genk, Diepenbeek, Hasselt en Wijnegem aan de beurt.

De installatie in Ham wordt gebouwd door de Tijdelijke Vereniging Hye-Fabricom. De schroeven worden gebouwd door de firma Vandezande uit Diksmuide. Met een doormeter van 4,30 meter en lengte van 22 meter zijn dit wellicht de grootste vijzels ter wereld die tot nu toe gebouwd zijn voor een dergelijke toepassing. Deze vijzels zijn zo groot dat een uitzonderlijk transport over de weg naar Ham gewoon onmogelijk is. Daarom werden de vijzels in Roeselare op een binnenschip geladen. Via het kanaal ging het naar de sluis van Ooigem en daarna via de Leie naar Deinze – Gent, over de Ringvaart naar de Schelde op om dan langs de haven van Antwerpen op het Albertkanaal te komen.

Het vervoer van de enorme vijzels via de kanalen is probleemloos verlopen. Het vervoer veroorzaakte geen enkele hinder en de vijzels werden perfect op tijd op de bouwplaats afgeleverd.